ความเข้าใจเรื่องของจิต

[วานิชยา]

เท่าที่ได้อ่านคำวิสัชนาจากกลุ่มดอยเวียงเกี๋ยงแล้ว ทำให้เข้าใจเรื่องของจิตมากขึ้นคะ

เป็นความเข้าใจจริงๆคะ และเป็นความเข้าใจที่ไม่เคยเข้าใจอย่างนี้มาก่อนคะ

แต่อยากถามว่า พระอรหันต์ท่านละจิตยังใง คืออยากทราบวิธีการละที่เป็นสภาวะธรรม

ที่เกิดในจิตท่านน่ะคะ

[กลุ่มดอยเวียงเกี๋ยง]

อยากถามว่า พระอรหันต์ท่านละจิตยังใง คืออยากทราบวิธีการละที่เป็นสภาวะธรรม

ที่เกิดในจิตท่านน่ะคะ


ตอบ : การละจิตของพระอรหันต์ ผู้ถามคงจะหมายถึงการละจิตจากกิเลส

ท่านจะละเป็นขั้นๆ ซึ่งแต่ละขั้นนั้นจะใช้ "สติ" เป็นฐานหลักในทุกๆขั้น นั่นก็คือทำการละสังโยชน์ทั้ง ๑๐ ประการ เป็นลำดับๆ ไป

"ควร" เริ่มจากเรื่องของร่างกายซึ่งเป็นของหยาบ แล้วจึงค่อยเข้าไปเรียนรู้ พิจารณาแยกแยะเรื่องที่ละเอียดเข้าไปอีก คือเรื่องของจิต(หรือใจ) อันเป็นนามขันธ์ ๔

ด่านแรกที่จะต้องทำการละให้ได้ คือ

เรื่องของสักกายทิฏฐิ (มีความเห็นในเรื่องของความมีตนในกาย กายมีในตน) วิจิกิจฉา (ความสงสัยในพระรัตนตรัย คุณงามความดี) และ สีลัพพตปรามาส (การปฏิบัติแบบลูบคลำศีล)

ซึ่งเป็นกิเลสประเภทเดียวกัน (อ่านเรื่องอริยสัจภาวนา จะมีรายละเอียด)

การละทุกๆสิ่ง ทุกๆอารมณ์ที่เกิดในจิต ท่านให้เห็นอารมณ์เกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับหายไปจากจิต

(พูดง่ายๆ ว่า ให้เห็นอาการเกิด-ดับ ของอารมณ์ /อารมณ์สุข อารมณ์ทุกข์ และอารมณ์ไม่ทุกข์ไม่สุข)

แล้วให้เห็นอยู่บ่อยๆ เห็นอยู่เรื่อยๆ เห็นอยู่เนืองๆ

เกิดขึ้นเมื่อไหร่ก็ "ดู" จน "เห็น" มัน "ดับ" ไปจากจิตจากใจทุกครั้ง

ให้เห็นอย่างนี้ จนรู้ชัดอยู่แก่ใจว่าเรา "ละ" อารมณ์นั้นได้ คือ เราไม่ยึดมันอีก

ตรงนี้เป็นพื้นฐานที่ใช้ได้ในทุกระดับ ตั้งแต่โสดาฯ ถึง ดับสิ้นกิเลส

เพราะพระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า "ยงฺกิญฺจิ สมุทยธมฺมํ สพฺพนฺตํ นิโรธธมฺมํ ธรรมอย่างใดอย่างหนึ่งเกิดแต่เหตุ ธรรมนั้นทั้งหมดล้วนดับไปเป็นธรรมดา"

คำว่า "ธรรม" ก็คือสิ่ง(อารมณ์)ที่เกิดขึ้นในจิตในใจคนเรานั่นเอง